Zespół Sjögrena to przewlekła, autoimmunologiczna choroba tkanki łącznej. Jej objawy bywają uciążliwe i znacznie pogarszają komfort życia. Choroba ta często jest rozpoznawana z opóźnieniem, co utrudnia leczenie i zwiększa ryzyko powikłań. W tym artykule poznasz czym jest zespół Sjögrena, jakie daje objawy, jakie są jego przyczyny, jak wygląda diagnostyka oraz jakie jest możliwe leczenie zespołu Sjögrena.
Zespół Sjögrena jest chorobą autoimmunologiczną charakteryzującą się zapaleniem i uszkodzeniem gruczołów wydzielania zewnętrznego, głównie łzowych i ślinowych. Ta choroba prowadzi do suchości w ustach i oczach, a także może wywoływać szereg zmian zapalnych w wielu innych układach i narządach ciała.
Częstość występowania zespołu Sjögrena szacuje się na 0,1–5% populacji, a aż 90% przypadków dotyczy kobiet, zazwyczaj po 40. roku życia. Objawy choroby rozwijają się powoli, przez lata, dlatego często rozpoznanie następuje dopiero w zaawansowanym stadium.
Choć na temat tego, co to jest zespół Sjögrena wiemy coraz więcej, to jego bezpośrednia przyczyna nie jest znana. Do najważniejszych czynników ryzyka zalicza się:
Wszystkie te czynniki mogą prowadzić do nadmiernej aktywacji układu odpornościowego i ataku na własne tkanki.
Objawy zespołu Sjögrena można podzielić na dwa główne typy: objawy gruczołowe i pozagruczołowe.
Wśród objawów gruczołowych wyróżniamy:
Objawy pozagruczołowe obejmują między innymi:
Charakterystyczne są także objawy neurologiczne, które mogą obejmować:
Objawy te są często niedoceniane i błędnie przypisywane innym jednostkom chorobowym, co opóźnia rozpoznanie.
Zespół Sjögrena może również zwiększać ryzyko rozwinięcia się chłoniaków nieziarniczych.
Diagnostyka zespołu Sjögrena jest złożona i wymaga współpracy specjalistów z różnych dziedzin medycyny. Kluczowym badaniem jest test Schirmera, służący do oceny produkcji łez. Ponadto w diagnozowaniu stosuje się ultrasonografię ślinianek, mikroskopowe badanie mniejszych gruczołów ślinowych (scyntygrafia), test Saxona (produkcja śliny) oraz badania krwi w poszukiwaniu specyficznych przeciwciał, takich jak markery zespołu Sjögrena. Rozpoznanie opiera się na stwierdzeniu objawów suchości oraz potwierdzeniu zapalenia gruczołów wydzielania zewnętrznego, a także na ocenie wyników badań laboratoryjnych takich jak:
W ocenie aktywności choroby stosuje się skale ESSDAI i ESSPRI.
Leczenie zespołu Sjögrena jest skoncentrowane na łagodzeniu objawów i zapobieganiu powikłaniom. Stosuje się „sztuczne łzy” do nawilżania oczu oraz środki stymulujące wydzielanie śliny lub zastępujące ją, aby zwalczać suchość jamy ustnej. W zależności od indywidualnych objawów leczenie może również obejmować stosowanie leków immunosupresyjnych, terapię bólu oraz leczenie wspomagające w przypadku powiązanych chorób autoimmunologicznych. Niestety zespół Sjögrena jest chorobą przewlekłą i choć nie można jej całkowicie wyleczyć, odpowiednie leczenie może znacznie poprawić jakość życia pacjenta.
Po zakończeniu aktywnej fazy leczenia pacjenci z zespołem Sjögrena powinni pozostać pod stałą opieką medyczną. Regularne wizyty u okulisty, kontrola stanu zdrowia jamy ustnej, a także unikanie czynników mogących pogorszyć objawy, jak palenie tytoniu, są kluczowe dla zachowania dobrego stanu zdrowia. Zachowanie optymalnego nawilżenia skóry i błon śluzowych jest fundamentalne. Pacjenci powinni stosować emolienty do skóry oraz żele nawilżające do błon śluzowych, aby minimalizować dyskomfort związany z suchością. W przypadku suchości jamy ustnej, zalecane jest regularne picie wody, stosowanie sprayów nawilżających oraz żucie gumy bezcukrowej, co może pobudzać produkcję śliny. Ponadto ze względu na zwiększone ryzyko nowotworów ważna jest stała obserwacja wszelkich niepokojących objawów oraz regularne badania kontrolne.
Pacjenci z zespołem Sjögrena powinni regularnie dbać o higienę jamy ustnej i nawilżanie błon śluzowych. Warto sięgać po:
Zespół Sjögrena powikłania mogą dotyczyć wielu układów:
Nieleczony zespół Sjögrena może prowadzić do:
Wczesna diagnostyka i systematyczne leczenie są kluczowe.
Pomimo że zespół Sjögrena jest chorobą przewlekłą, odpowiednio zarządzane leczenie pozwala na utrzymanie dobrej jakości życia. Chociaż choroba może prowadzić do różnorodnych powikłań, które potencjalnie mogą wpłynąć na długość życia, wiele z nich można skutecznie kontrolować lub leczyć. Współpraca pacjenta z zespołem opieki zdrowotnej, odpowiednia terapia oraz regularne monitorowanie stanu zdrowia są kluczowe dla zapewnienia jak najlepszych wyników leczenia.
Centrum Medyczne FutureMeds prowadzi obecnie rekrutację uczestników do badań klinicznych skierowanych do osób z zespołem Sjögrena. Badanie jest otwarte dla osób powyżej 18. roku życia, które otrzymały diagnozę.
Dla wszystkich zainteresowanych udziałem w badaniu, Centrum Medyczne FutureMeds oferuje bezpłatne konsultacje. Podczas wizyty lekarz przeprowadzi dokładny wywiad medyczny, przeanalizuje dotychczasową historię choroby pacjenta i szczegółowo omówi kryteria kwalifikacyjne oraz cele prowadzonych badań klinicznych.
Skorzystaj z bezpłatnej konsultacji lekarskiej celem poznania szczegółów dot. badania klinicznego
Skorzystaj z wyszukiwarki poniżej, aby sprawdzić aktualną ofertę oraz kryteria kwalifikacji na poszczególne badania i konsultacje.
Dowiedz się więcejWięcej informacji
